Vele lezers van mijn website zullen toegeven dat voetbal voor hen het belangrijkste is van al wat niet belangrijk is. Dat winst of verlies van hun favoriete ploeg ervoor zorgt dat ze op maandag met een goed of minder goed gevoel hun eerste kop koffie drinken. Op zondag en maandag krijgen we wel vaker van trainers, spelers, bestuursleden of supporters spontaan te horen waarom hun poulains verloren en af en toe wordt wel eens beschuldigend met de vinger gewezen naar de ref. Vooraleer ik nog wat leesvoer op jullie los laat eerst nog dit: mijn respect voor de ref is groot. Eenzame job, je moet een olifantenvel hebben om te overleven in de jungle van het voetbal en je wordt er niet rijk van. No ref, no party. Maar zelf liep ik ooit tegen rood aan toen een ref mijn naam vroeg op een toernooi om mij met geel te bedenken en ik niks beter kon bedenken dan ‘Guy Vandersmissen’ (ex-speler van Standard). Om maar te zeggen dat voetbal emotie is en het beetje intelligentie dat je meent te hebben wel eens verloren raakt op een voetbalveld. Gisterenavond kregen we vanuit West-Vlaamse hoek vooral te horen hoe jammer het was dat de wedstrijd Eernegem-Daring Brugge er al bij de rust op zat. Olivier Romero, vele jaren goalgetter van VK Ninove en nu aan de slag bij OLSA Brakel had het dan weer moeilijk met de leiding op het veld van KVV Zelzate.
“Ik draai intussen al vele jaren mee in het voetbal en erger me toch wel meer dan vroeger aan de arbitrage. Ook na de wedstrijd in Zelzate was die ontgoocheling over het niveau van de arbitrage sterk aanwezig. Na een 5-1-nederlaag zal je misschien denken dat het er niet toe doet hoe die arbitrage was, maar een ref kan ook voor een kantelmoment zorgen. Wij speelden in Zelzate heel sterk in de openingsfase, maakten de 0-1 en hadden de kansen om een tweede of derde doelpunt te maken. Op zeker ogenblik begaat Bram Van Eerstvelde een fout en dacht iedereen dat die misschien wel geel zou krijgen. Tot ieders verbazing werd het rood, ook de spelers van Zelzate waren verrast. Het jammere is dat je op zo’n moment ook niet tot dialoog kon komen met de ref. Die dreigen dan onmiddellijk met gele kaarten. Ik vind het jammer dat sommige refs moeilijk het onderscheid kunnen maken tussen een babbel en effectief protest. Op een beleefde en correcte manier iets zeggen tegen de ref is totaal iets anders dan hem een verwijt maken. We waren zo van die slag door die rode kaart dat we de greep wat verloren op de wedstrijd en Zelzate ons met drie doelpunten een stevige tik uitdeelde. Die beslissing was dus wat ons betreft wel wedstrijdbepalend. Ook met het verslag hebben we het moeilijk. Er wordt dan genoteerd dat de speler zich zwaar blesseerde, terwijl die nog veertig minuten verder speelde.”
In het kamp van Zelzate bekijken ze de hele situatie anders. Voorzitter Stefaan Luca van KVV Zelzate had het minder moeilijk met de leiding.
“Ik ben de eerste om te begrijpen dat er ontgoocheling of frustratie kan zijn op een ogenblik dat een scheidsrechter een beslissing maakt waar je je niet kan in vinden. In Roeselare waren wij ook ‘not amused’ over de leiding, maar op het einde van de rit zal dat wel in evenwicht zijn. Sterk van Brakel hoe ze de wedstrijd begonnen. De 0-1 was verdiend en Darko Van Rie beperkte de schade en Wolf Ackx haalde ook nog een bal van de lijn. Maar daarvoor staan ze natuurlijk op het veld. Ik heb de spelfase waarbij Van Eerstvelde rood krijgt gezien en in een eerste reactie vond ik het eerder geel dan rood. Na het zien van de beelden was het voor mij eerder rood. De ref volgde het ook van dichtbij en ik meen dat hij de juiste beslissing nam. We hadden de ref van dit weekend ook al eerder en ik vind dat hij doet wat hij moet doen. Ik kan me wel vinden in de mening van Olivier die stelt dat je met de huidige generatie refs moeilijker kunt praten en de huidige reglementering zorgt er ook wel voor dat ze op dat vlak niet veel meer toe kunnen laten. Ben ik blij dat ik nu geen voetballer meer ben, want ik kon ook moeilijk mijn mond houden (lacht). Voetballers hebben wel eens een mindere dag en laten steken vallen, een ref kan ook wel eens een mindere dag hebben. Maar dit weekend vond ik niet dat de ref met de vinger moest gewezen worden.”
Ligt de waarheid in het midden? Misschien wel. Maar arbitrage blijft wel heel belangrijk in het voetbal. We klopten met enkele vragen aan bij Kris Bellon, Sportief Directeur Arbitrage bij Voetbal Vlaanderen. Laat ons maar meteen met de deur in huis vallen en vragen of het niveau van de arbitrage in de lagere reeksen de voorbije jaren gezakt is.
“Dit gevoel heb ik zeker niet. We zien heel veel beginnende refs met heel wat kwaliteiten. Maar je voelt wel dat sociale media steeds belangrijker worden en dat er daardoor veel meer gewicht gegeven wordt aan wedstrijden waar iets mis loopt en er zelden over de arbitrage gesproken wordt in het hoge percentage wedstrijden waar de arbitrage niet voor verdeeldheid zorgt.’
Het gegeven dat enkel de aanvoerder nog zijn verhaal mag doen ligt duidelijk moeilijk bij de ploegen. Hebben jullie bij Voetbal Vlaanderen dit gevoel ook?
“Ja, we hebben ook wel het gevoel dat we op dat vlak wat moesten bijsturen. Er is wel degelijk een groot verschil tussen iets zeggen in de emotie van het moment zonder daarbij de ref aan te vallen en het verwijten of beledigen van de ref. Er zijn refs die dat heel goed aanvoelen, maar andere die die zones minder goed weten af te bakenen. Binnen de opleiding proberen we op dat vlak wat duidelijkheid te scheppen. Eerst proberen we om de scheidsrechters in de nationale reeksen wat wegwijs te maken, nadien komen de refs in de lagere reeksen aan bod en is er nog altijd een ‘open training’ waarbij iedereen welkom is die er eerder niet bij kon zijn. Ja, we proberen wel kort op de bal te spelen.”
De voorbije weken zagen we wel vaker een ref die vroegtijdig een wedstrijd affloot. We zijn er ons van bewust dat je als ref een olifantenvel moet hebben om overeind te blijven. Hoe gaat Voetbal Vlaanderen met dit gegeven om?
“Wie de ambitie heeft om ref te worden, weet maar al te goed dat hij het moeilijker zal hebben dan een ref in volleybal of in jeu de boules. En dat je wel tegen een stootje moet kunnen. Binnen de opleiding is daar zeker aandacht voor. Maar we hebben ook aandacht voor refs die een minder goede ervaring achter de rug hebben en dan wat steun op mentaal vlak kunnen gebruiken. Daarbij maken we gebruik van een externe firma. Een ref die begint, heeft ook steeds een peter. Dat is meestal iemand met heel veel ervaring en die de knepen van het vak kent. Zijn taak ligt natuurlijk ook een stuk op mentaal vlak.”
We draaien intussen 40 jaar mee als journalist. Hebben we het fout als we zeggen dat weinig ex-voetballers na hun actieve loopbaan ref worden?
“Eigenlijk wel. Het is zo dat het geen geheim is dat voetballers in het amateurvoetbal en zelfs in het provinciaal voetbal een aardig centje verdienen door op een bal te trappen. Een stuk meer dan door wedstrijdje bij de jeugd of een wedstrijd in provinciale te leiden en je hebt wel gelijk dat er uit die categorie niet zo veel refs komen. Maar je hoeft niet op het allerhoogste niveau gespeeld te hebben om een wedstrijd in goede banen te leiden.”
Welke vaardigheden moet een goede ref volgens jou hebben?
“Het spel lezen is natuurlijk het belangrijkste, maar sociale vaardigheden spelen ook wel zijn rol. Probleemoplossend denken is ook belangrijk en tijdens de opleiding voel je snel welke jongens ver kunnen raken. Een sterke persoonlijkheid is wel nodig om snel stappen te zetten.”